ZEYTİNYAĞI ÇEŞİTLERİ VE ÜRETİM YÖNTEMLERİ
ERKEN HASAT ZEYTİNYAĞI NEDİR?
Yeşil, sarı ve ya pembe iken toplanan zeytinlerden sıkılarak elde edilen zeytinyağına erken hasat zeytinyağı denir.
SOĞUK SIKIM ZEYTİNYAĞI NEDİR?
Üretim esnasında zeytin hamuruna hiçbir ilave yapmadan sadece mekanik olarak zeytin hamurunun ısıtılmasıyla (25-28 derece aralığında) yapılan sıkım işlemine soğuk sıkım denir.
OLGUN HASAT ZEYTİNYAĞI NEDİR?
Pembe, bordo, kahverengi ve siyah zeytinlerin sıkılmasıyla elde edilen zeytinler olgun hasat zeytinyağı olarak nitelendirilir.
RİVİERA ZEYTİNYAĞI NEDİR?
Rafine zeytinyağının ısıtılıp kimyasal işlemlerle temizlenmesi ve natürel yağ ile karıştırılmasıyla elde edilen yağdır.
TAĞŞİŞ NE DEMEK?
Naturel sızma zeytinyağına, farklı tohum yağlarının karıştırılması ile edilen yağ karışımına tağşişli yağ denir. (ayçiçek, kolza ya da mısır özü, pamuk gibi)
TEK BAHÇE ZEYTİNYAĞI NEDİR?
Orijini belli, tek bir üreticinin kendi zeytinliğinden toplanan zeytinlere başka bir bahçenin zeytinleri karıştırılmadan, sadece kendi zeytinlerinden elde edilen zeytinyağıdır.
TAŞ BASKI NEDİR?
Taş hazneli değirmenlerde zeytinlerin öğütülüp önce hamur hale getirilmesi, sonrasında ise özel torbalarda presleme sonucu elde edilen, geleneksel üretim yöntemidir. Oksijen ile temas ettiği için besin değeri ve kalitesi düşer, oksitlenir ve hijyen standardı düşüktür.
FİLTRESİZ ZEYTİNYAĞI NEDİR?
Zeytinler sıkıldıktan sonra posası ile birlikte sunulan yağa filtresiz zeytinyağı denir. Hızlı tüketilmesi tavsiye edilir.
ZEYTİNYAĞI ÖZELLİKLERİ
ZEYTİNYAĞI DONAR MI?
Zeytinyağı +4 derece ve altında donabilir, kristalleşebilir. Çözüldüğünde herhangi bir besin kaybına uğramaz ve ya donmadığı için bu zeytinyağı kötüdür diyemeyiz.
ZEYTİNYAĞI NE RENK OLMALIDIR?
Zeytinyağı, açık sarı, koyu sarı, yeşil, altın sarısı gibi renklerde olabilir. Renginin kalitesi ile bir ilgisi yoktur.
ZEYTİNYAĞI NASIL KOKMALIDIR?
Zeytinyağı, taze çimen, badem, çiçek, domates, yeşil elma, nane gibi bitkilerin kokusuna sahip olabilir ki bu istenilen kokulardır. İstenmeyen kokular ise, yanık, bayat, çamur gibi günlük hayatta da hoşumuza gitmeyecek kokulardır.
OLEİK ASİT NEDİR?
Çeşitli hayvansal ve bitkisel yağlarda doğal olarak bulunan tekli doymamış yağ asiti türüdür. Doymamış yağ asitlerinin en önemlisidir. Beslenmede doymamış yağ asitlerine yer verilmesi tavsiye edilir. Kalp sağlığının korunması ve kötü kolesterolün düşürülmesine destek olur. Oleik asit oranı zeytinyağının tipini belirler.
POLİFENOL NEDİR?
Polifenoller her molekülde birden fazla fenol grubunun bulunduğu bileşiklerdir. Polifenoller genelde bitkilerde bulunur ve bitkilerin renklenmelerinden sorumludurlar. Zeytinde doğal olarak bulunan polifenoller antioksidan özelliği taşır. Yüksek polifenollü zeytinyağı tüketimi için erken hasat tipi tercih edilebilir.
ZEYTİNYAĞI KULLANIMI VE SAKLAMA
YEMEK İÇİN HANGİ ZEYTİNYAĞI KULLANILMALIDIR?
Sıcak yemekleriniz için olgun hasat zeytinyağı ve naturel birinci zeytinyağı kullanmanızı tavsiye ederiz.
HANGİ BÖLGENİN ZEYTİNYAĞI DAHA İYİDİR?
Yetiştirme ve üretim esnasında, hijyen ve kalite standartlarına uyan tüm zeytinyağları kalitelidir. Zeytinyağının kalitesi ile yetiştiği bölgenin ilgisi yoktur. Zeytinin yetiştiği bölge fiziksel özelliklerini etkiler, örneğin kokusunu, yaprak büyüklüğünü ve ya zeytinin hasat zamanını etkiler.
NATUREL BİRİNCİ ZEYTİNYAĞI İLE KIZARTMA YAPABİLİR MİYİM?
Naturel birinci zeytinyağı da sızma zeytinyağı gibi mekanik yollarla elde edilir, rafine edilmez. Asit oranı (oleik asit cinsinden) en fazla %2 olabilen bu zeytinyağı sıcak, soğuk yemeklerde ve kızartma için kullanılmaya uygundur.
BEBEĞİM İÇİN ZEYTİNYAĞI ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİM?
Bebek beslenmesinde kullanmak için erken hasat ve asit oranı 0,3-0,5 arasında olan organik naturel sızma zeytinyağı tercih edilmelidir. Zeytinyağının herhangi bir oksidasyona uğramaması için ışık ve ısıdan uzak tutulmalıdır. Serin bir yerde, koyu renk cam bir şişe saklayınız.
ZEYTİNYAĞI NASIL SAKLANIR?
Zeytinyağı soğukta donabilir. Oda sıcaklığında tekrar sıvı hale gelir. Zeytinyağını kuru, serin ve kokusuz ortamda güneş ışığında koruyarak saklayınız. Zeytinyağının kapağını açık bırakmayınız. Şeffaf şişe/ambalaj tercih etmeyiniz. Doğru şekilde saklanan zeytinyağı 2 yıl boyunca tazeliğini korur.
ZEYTİN VE ÜRETİM
ZEYTİN HASADI NE ZAMAN YAPILIR?
Eylül ile Ocak ayları arasında yapılır. Bölgeye göre değişir. Sıcak bölgelerde örneğin Antakya'da zeytinler
daha hızlı olgunlaşır, Kuzey Ege'ye doğru zeytinin hasat zamanı Kasım ile Ocak arasına doğru kayar.
SALAMURA NEDİR?
Zeytinlerin yenilebilme olgunluğu kazanması ve korunması için gerektiğinde gıda katkı maddeleri de ilave edilerek hazırlanan belirli derişimdeki tuzlu su çözeltisine salamura denir.
ZEYTİNDE KALİBRE NEDİR?
1 kg zeytinde bulunan tane adedidir. Rakam ne kadar küçükse zeytin o kadar iridir. Rakamlar büyüdükçe zeytinler küçülür. Örneğin 180-200 kalibre zeytinin 1 kilogramında ortalama 190 adet zeytin bulunur ve bu zeytin 2XL büyüklüğündedir.
DOĞAL SALAMURA ZEYTİN NEDİR?
Uygun olgunluk döneminde hasat edilen danelerin alkali kullanılmaksızın salamurada yenilebilme olgunluğu kazandırılması ile elde edilen zeytine denir.
İŞLEM GÖRMÜŞ SALAMURA ZEYTİN NEDİR?
Uygun olgunluk döneminde hasat edilen danelerin alkali kullanılarak salamurada yenilebilme olgunluğu kazandırılması ile elde edilen zeytine denir.
ZEYTİN AÇILDIKTAN SONRA NASIL SAKLANIR?
Zeytinlerinizi kuru, serin bir yerde saklayınız; güneş ışığı, ısı ve nemden koruyunuz. Zeytinleri, ağzı açıldıktan sonra kendi ambalajında ve buzdolabında muhafaza ediniz. Salamura suyundaki ürünleri kendi salamurasında tutunuz. Yağlı ürünleri ise özelliğini kaybetmemesi ve yağının dibine çökmemesi için ara sıra alt üst ediniz.
DİĞER BİLGİLER
ORGANİK TARIM NEDİR?
Organik tarım, insan sağlığına ve çevreye zarar vermeyen ve üretimde kimyasal girdi kullanılmadan, üretimden tüketime kadar her aşaması kontrollü ve sertifikalı tarımsal üretim biçimidir. Doğal dengeyi koruyarak hava ve su gibi yaşamsal kaynakların ve doğal hayatın korunmasını amaçlayan bir üretim yöntemidir.
NEDEN ORGANİK TARIM İLE ÜRETİLEN ÜRÜNLERİ TERCİH ETMELİYİM?
Organik Tarım güvenilir, GDO'suz ve hormonsuz ürünler sunar. Organik ürün tüketerek sadece sağlığımızı korumakla kalmaz, toprak, su ve havayı kirletmeden çevre ve canlıları koruyan tarımsal üretim yöntemini de desteklemiş oluruz. Bu sayede gelecek nesillere temiz bir dünya bırakabiliriz.
COĞRAFİ İŞARET NEDİR?
Ürünün kaynağını, karakteristik özelliklerini ve ürünün söz konusu karakteristik özellikleri ile coğrafi alan arasındaki bağlantıyı gösteren ve garanti eden kalite işaretidir. Coğrafi işaret tescili ile kalitesi, gelenekselliği, yöreden elde edilen hammaddesi ile yerel niteliklere bağlı olarak belli bir üne kavuşmuş ürünlerin korunması sağlanır. Ülkemizde Ocak 2022 itibariyle 1000 adet coğrafi işaretli ve geleneksel ürün bulunmaktadır. 1000 tescilli ürünün 11i tescilli zeytin, 21i tescilli zeytinyağıdır.
KOMPOST NEDİR?
Bitkisel ve hayvansal atıkların nemli-oksijenli ortamda bozunarak dönüştüğü organik gübredir. Siz de organik atıklarınızı komposta dönüştürerek doğanın korunmasına katkı sağlayabilirsiniz.
SON TÜKETİM TARİHİ İLE TAVSİYE EDİLEN TÜKETİM TARİHİ ARASINDAKİ FARK NEDİR?
STT (son tüketim tarihi) mikrobiyolojik açıdan kolay bozulabilen ve bu nedenle insan sağlığı açısından kısa süre içerisinde tehlike oluşturması muhtemel olan gıdaların tüketilebileceği son tarihtir. Bu tarihten sonra gıdaları tüketmek tehlikeli olabilir.
TETT (tavsiye edilen tüketim tarihi) uygun şekilde muhafaza edildiğinde, gıdanın kendine has özelliklerini koruduğu süreyi gösteren tarihtir. Yani gıdaların en yüksek kalitede ne kadar dayanabileceğini gösterir.
